W roku szkolnym 2017/2018 Szkoła przystąpiła do Programu Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej „Szkoła Niepodległej” objętego honorowym patronatem Ministra Edukacji Narodowej.

Setna rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości jest doskonałym momentem, by podjąć się współcześnie chyba najważniejszego dla naszej Ojczyzny zadania – budowania Wspólnoty łączącej bogactwo tradycji, kultury i kształtujących ją doświadczeń, różnorodność poglądów oraz przekonań. Wspólnoty, w której należy dbać o łączące więzi, pielęgnować wzajemne zaufanie.
Czas trwania programu: 1 września 2017 - 31 grudnia 2018 r.
Cele programu:
- pogłębienie wiedzy uczniów o dziejach Polski
- kształtowanie przywiązania do symboli narodowych, tradycji, dziedzictwa poprzednich pokoleń
- kształtowanie postaw patriotycznych i poczucia dumy z bycia Polakiem
- budowanie osobistego doświadczenia przynależności do szeroko rozumianej wspólnoty, w której należy dbać o łączące więzi, pielęgnować wzajemne zaufanie,
- uzyskanie przez szkołę tytułu zwanego Mianem „Szkoły Niepodległej”.

Zadanie 1.

Szlak Trzech Świąt Rzeczypospolitej
1. "Narodowe" czytanie fragmentów wybranych dzieł związanych z odzyskaniem niepodległości.
W październiku w naszej szkole rozpoczęło się Narodowe Czytanie pod hasłem „ Poniedziałki z Panem Tadeuszem”. Powtórny wybór epopei był dla nas w pełni uzasadniony. Wszak dziedziczymy dzieło Mickiewicza jako najcenniejsze dobro narodowe, z którego ustawicznie czerpiemy piękno i otuchę. Jak pisał Przyboś „ Do wszystkich czytających po polsku- on przemawia najszerzej i najpoufniej. Słowo Mickiewicza jest bohaterskim wezwaniem do walki o wolność. Uczymy się Polski na Mickiewiczu , czytając jego dzieła i przypominając jego działalność patrioty i rewolucjonisty”. A słowa poety pielgrzymowały i pielgrzymują nadal przez wszystkie serca Polaków.
Wybrane fragmenty epopei czytali uczniom nauczyciele i zaproszeni goście: rodzice i przyjaciele szkoły

Zadanie 2.

Szlak Trzech Świąt Rzeczypospolitej
2. "Święto państwowe nie musi być nudne" - zainicjowanie obchodów świąt państwowych.
W tym roku obchodzimy niezwykłą uroczystość- 100 lecie niepodległości naszej ojczyzny. Po 123 latach niewoli naszym rodakom udało się odzyskać niepodległość. My zaś powinniśmy pielęgnować pamięć o wydarzeniach i osobach, dzięki którym się to udało i troszczyć się o dobre wykorzystanie wolności, w myśl słów Jana Pawła II „Wolność to nie przywilej, ale zadanie”.
11 listopada delegacja naszej szkoły z Pocztem Sztandarowym wzięła udział w gminnych uroczystościach z okazji Dnia Niepodległości. Rozpoczęła je uroczysta Msza św, po której uczestnicy przemaszerowali na cmentarz zatorski, by tam wspólnie odśpiewać hymn narodowy i złożyć kwiaty przed Grobem Nieznanego Żołnierza. Patriotyzm w wielkiej i małej skali. Chwile zadumy nad znaczeniem polskości, miłości do Ojczyzny ale też poczucie przynależności do naszej małej ojczyzny.
9 listopada był dniem wielkich obchodów tego święta w naszej szkole- najpierw program artystyczny- montaż słowno- muzyczny w wykonaniu klas starszych, w co została włączona cała społeczność szkolna, później widowisko zorganizowane przez klasy młodsze wraz z wychowawcami. Pamiątkowe zdjęcia, wspólne śpiewanie pieśni patriotycznych, pochód na dwa kopce: Kopiec Niepodległości i Kopiec Grunwald, zapisywanie życzeń dla Ojczyzny i wspólne odśpiewanie hymnu o 11.11, wraz z całą Polską. Doniośle i uroczyście. Jesteśmy bardziej świadomi, wiemy więcej, że mamy powody do dumy.

Zadanie 3.

Szlak Współtwórców Niepodległości
1. Złóż życzenia Marszałkowi – przygotowanie i wysłanie kartek z życzeniami urodzinowymi lub imieninowymi do Muzeum w Sulejówku.
„ Panie Józefie Piłsudski
W dniu kolejnej rocznicy Pańskich urodzin, dziękuję za możliwość życia w wolnym kraju, za możliwość porozumiewania się w języku ojczystym.
Życzę Panu, aby Pańskie poświęcenie dla ojczyzny i odzyskanie dla niej niepodległości nigdy nie zostało zapomniane, a kolejne pokolenia Polaków dbały o utrzymanie wolnej i niepodległej Polski już na zawsze”.
Te piękne życzenia, jak i wiele innych, znalazły się na kartkach urodzinowych, które kontynuując przedwojenną tradycję, przygotowali dla Naczelnika Państwa Polskiego uczniowie naszej szkoły. Prace zostały wykonane różnymi technikami plastycznymi. Najładniejsze, wyłonione w szkolnym konkursie, zostały wysłane do Muzeum w Sulejówku, pozostałe ozdobiły wystawę poświęconą bohaterom walki o odzyskanie niepodległości.
Cieszy nas niezmiernie ogromne zaangażowanie uczniów w tworzenie kartek urodzinowych. Wykonane ciekawą techniką i te bardziej zwyczajne; zawierające piękne, wyszukane i starannie dobrane słowa życzeń lub proste, jednozdaniowe podziękowania. Wszystkie zachwycają, bo są zrobione z sercem

Zadanie 4.

Szlak Współtwórców Niepodległości
2.Biało – czerwone pomniki – ozdobienie pomników współtwórców niepodległości barwami narodowymi.- ( Kopiec Grunwald, symbol Polski Walczącej, pomnik żołnierzy na cmentarzu komunalnym w Zatorze)

W 1918 roku , po 123 latach niewoli, ziściło się wielkie marzenie wielu pokoleń Polaków- Polska odzyskała niepodległość. Dla wolnej Ojczyzny oddali cierpienie, niewolę i dar najcenniejszy- życie. Nie wszyscy są wymieniani na kartach historii. Cisi bohaterowie , o których pamięć przyćmiły nazwiska wielkich patriotów też tworzyli szlak prowadzący ku niepodległości. W setną rocznicę ich niezwykłego poświęcenia uczciliśmy pamięć o nich dekorując biało – czerwonymi wstęgami symboliczne miejsca. Wybraliśmy znak Polski Walczącej , pomnik stojący obok naszej szkoły, przy którym odbywają się wszystkie najważniejsze uroczystości szkolne. To tutaj wspominamy bohaterów powstań narodowych, uczestników I i II wojny światowej; to miejsce wielu uroczystości harcerskich.
Udekorowaliśmy barwami narodowymi mogiłę żołnierzy z I wojny światowej, która znajduje się na cmentarzu komunalnym w Zatorze. Poczet sztandarowy naszej szkoły co roku bierze udział w uroczystościach gminnych obchodach świąt 11 Listopada, 3 Maja i 15 Sierpnia , w czasie których przy mogile pełniona jest warta honorowa, składane są kwiaty i odbywają się uroczyste apele.
Biało-czerwone barwy przystroiły również Kopiec Grunwaldzki w pobliskich Palczowicach. Jest to miejsce szczególne dla uczniów naszej szkoły. Kopiec stanowi zawsze ważny punkt w harcerskich grach terenowych organizowanych z okazji Dnia Patrona. Zatrzymują się przy nim uczestnicy wycieczek pieszych i rowerowych , by zapalić znicz i oddać się wspomnieniom niezwykłej historii tego miejsca. W 1910 r. społeczeństwo Rabusiowic, przysiółka Palczowic, postanowiło uczcić 500- lecie zwycięstwa wojsk polskich nad Krzyżakami w Bitwie Pod Grunwaldem. W związku z tym powstała społeczna inicjatywa budowy i na oddanym do tego celu wiejskim pastwisku postanowiono wybudować kopiec grunwaldzki. Budowa trwała dwa lata i 5 maja 1912 r. odbyła się manifestacja, na której uroczyście go poświęcono razem z pamiątkową tablicą. Od tego czasu, w miejscu kojarzonym z obchodami rocznic grunwaldzkich, organizowane były lokalne patriotyczne manifestacje, co w tych czasach wymagało niezwykłej odwagi.

Zadanie 5.

Szlak Żołnierzy Niepodległości
1. Stworzenie galerii zdjęć związanych z miejscami pamięci.
Naród, który nie szanuje swej przeszłości nie zasługuje na szacunek teraźniejszości i nie ma prawa do przyszłości.
Józef Piłsudski
Wędrując po Polsce, w każdym niemal jej zakątku odkryć można ślady historii bohaterów mniej lub bardziej znanych, czasem anonimowych albo znanych tylko małej lokalnej społeczności, gdzieś daleko od centrum głównych wydarzeń. A walka o Polskę toczyła się przecież nie tylko na polach bitew, była to też walka o zachowanie języka w polskich szkołach, obrona tradycji, kultury i historii; wszystkiego co stanowi o istnieniu narodu. Nie tylko w centrach miast, ale i w małych zapomnianych miasteczkach i wioskach byli ludzie, którzy miłość do Ojczyzny stawiali ponad wszystko i nie wahali się w imię tej miłości zapłacić najwyższej ceny. Pozostał po nich czasem skromny nagrobek, tablica z zatartym napisem, rzadko pomnik . Ich nazwiska nie pojawiają się na głównych uroczystościach, często spoczywają daleko od swych rodzin i najbliższych. Przywołując pamięć o nich, oddajemy hołd: ich patriotyzmowi, heroicznej walce o tożsamość i niepodległość Ojczyzny.

Szlak Żołnierzy Niepodległości

Zadanie 6.

Szlak Dróg do Niepodległości
1. Szlakiem Miejsc Pamięci- Palczowice ( postać nauczycielki Józefy Bernowskiej), Wadowice( Muzeum Dom Rodzinny Ojca Świętego Jana Pawła II , Kraków (Muzeum Narodowe - Dom Jana Matejki )

„Naród bowiem jest wielką wspólnotą ludzi, których łączą różne spoiwa, ale nade wszystko kultura. Naród istnieje „z kultury” i „dla kultury”.(…)Jestem synem narodu, który przetrwał najstraszliwsze doświadczenia dziejów, którego wielokrotnie sąsiedzi skazywali na śmierć- a on pozostał przy życiu i pozostał sobą. Zachował własną tożsamość i zachował pośród rozbiorów i okupacji własną suwerenność jako naród – nie biorąc za podstawę przetrwania jakichkolwiek innych środków fizycznej potęgi jak tylko własna kultura, która się okazała w tym przypadku większą od tamtych potęg.”
JP II „Pamięć i tożsamość”
Te słowa Jana Pawła II zainspirowały nas do spojrzenia z innej perspektywy na miejsca, które na przestrzeni lat prowadziły do odzyskania niepodległości. Zobaczyliśmy je nie w kontekście walki zbrojnej, lecz w odniesieniu do potęgi kultury, dzięki której, jak podkreśla Papież, udało nam się zachować suwerenność zarówno w XIX jak i XX wieku. Mimo niewoli. W związku z tym miejsca związane z odzyskaniem niepodległości to dla nas miejsca życia ludzi, którzy swoją pracą i twórczością krzewili kulturę, pielęgnowali pamięć o przeszłości, kształtowali tożsamość narodu. Pasjonaci polskości, patrioci, dzięki którym spełniły się słowa: „Jeszcze Polska nie zginęła, kiedy my żyjemy”.
Palczowice, mała wieś, sąsiadująca z naszymi Smolicami. Jesteśmy w niej niemal codziennie. To tu w czasie II wojny światowej było lotnisko polowe i stacjonowało wojsko. Mało kto wiedział jednakże, że to tu w czasie I i II wojny światowej mieszkała i pracowała nauczycielka, wychowawczyni i kierowniczka szkoły podstawowej, organizatorka życia szkolnego i kulturalnego wioski. Nazwaliśmy ją nieznanym bohaterem niepodległości, gdyż taki jej obraz wyłania się z pisanej przez nią Kroniki Szkolnej, którą odnalazła niedawno rodzina po wielu latach poszukiwań, i do której udało nam się dotrzeć w czasie wakacji. Kronika zachowała się w formie rękopisu, stanowi bogate źródło informacji o naszej małej ojczyźnie. Prezentowaliśmy ją we fragmentach podczas uroczystości patriotycznych w naszej szkole; być może uda się ją wkrótce opublikować.
Pani Józefa Bernowska -kobieta skromna, cicha, pracowita i oddana swej pracy, właściwie misji w małej, wiejskiej szkole, gdzie towarzyszyła ludziom w ich trudnej codzienności i gdzie poświęciła się całkowicie misji propagowania, jakbyśmy dziś powiedzieli - idei Małej Ojczyzny.
Na naszym szlaku miejsc związanych z odzyskaniem niepodległości znalazły się Wadowice i Kraków. Wadowice jednoznacznie kojarzą się z osobą Papieża, a nasza czerwcowa wizyta w Muzeum Domu Rodzinnym Ojca Świętego Jana Pawła II przybliżyła nam postać tego wielkiego Polaka, patrioty. Każdy z nas wie, że znaczenie Jana Pawła II w utrzymanie niepodległości jest bezcenne.
Kraków, kolejny etap naszej wyprawy, wybraliśmy nie tylko ze względu na historyczne znaczenie tego miasta. Tym razem udaliśmy się do Muzeum Narodowego - Domu Jana Matejki, aby poznać tego, który nazywany jest malarzem dziejów narodu polskiego. Matejko- nazwisko, które zna każdy Polak. Mało kto jednak wie, jak zagorzałym patriotą był Jan Matejko. Można powiedzieć, że historia, ojczyzna i malarstwo to jego trzy pasje nierozerwalnie ze sobą związane. Usiłował przez swoje obrazy tłumaczyć historię Polski, przyczyny upadku Rzeczpospolitej, trudności jej odrodzenia. Niewątpliwie był twórcą kultury, dzięki której naród mógł przetrwać. Kultury, która bywa potężniejsza od oręża i może być drogą do wolności.

Kronika

Zadanie 7.

Szlak Pierwszych Dni Wolności

1. Symbol Niepodległej – przygotowanie projektu graficznego.

Zadanie, które wybraliśmy do realizacji początkowo wydawało nam się zadaniem prostym. No bo przecież każdego dnia spotykamy niemal na każdym kroku wiele form projektów graficznych. Jedne zatrzymują nasz wzrok na dłużej, inne mijamy obojętnie, a jeszcze inne nas śmieszą bądź irytują. Trzeba zatem przygotować dobry projekt graficzny .Tylko jak z wielu pomysłów wybrać ten jeden? Jeden symbolizujący Niepodległą. Okazało się to niemożliwe, bowiem ilu autorów tyle powstało symboli Niepodległej, a każdy jedyny w swoim rodzaju, niepowtarzalny. Łączą je barwy narodowe, bo biel i czerwień pojawia się prawie w każdej pracy oraz nawiązanie do symboli naszego kraju ; dzielą: kształt, faktura, materiał i technika. Kwiat, wachlarz, orzeł, kontury Polski, flaga, kotylion, każdy projekt przemyślany i estetyczny, widać ile zaangażowania i serca włożyli w swoje prace młodzi graficy. Projekty wyeksponowane na gazetkach ściennych stanowią piękną ozdobę sal lekcyjnych i korytarza szkolnego. Mogą je podziwiać rodzice oraz goście odwiedzający naszą szkołę.